Eye Witness
Testimonies
Newspaper
Archives
Greek MFA
Telegrams
Political
Background
| ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΗΣ | EN | GR |
ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΤΗ ΤΗΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
του ΕΜΜ. Χ. ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΟΥ
Βουλευτή Σμύρνης και Αϊδινίου εν τη Οθωμανική Βουλή
Τύποις: Γ.Η. Καλλέργη, Αθήναι, 1924
Ο Ταλάτ επανήλθεν εκ Σμύρνης, αφ’ ού συνεπλήρωσεν εκεί το έργον της καταστροφής, το οποίον επρόκειτο δήθεν να προλάβη. Εκάλεσε τους βουλευτάς εις συνάντησίν του εν αιθούση της Βουλής.
Περί των απελάσεων είπεν όσα και προηγουμένω έλεγεν― εξέθεσε τα μέτρα τα οποία έλαβε και χάρις εις τα οποία η τάξις επανήλθε, θα αποκαθίστατο δε εντός ολίγου τελείως· ερωτηθείς αν το μποϋκότ θα εξηκολούθει, απέφυγε ν’ απαντήσει· ομίλησε σφοδρότατα κατά του Μητροπολίτου Σμύρνης· έφερε τον λόγον εις τα Βουρλά· «πολύ ωραία πόλις, είπε· τεμάχιον αποσπασθέν από την Ελλάδα και μεταφυτευθέν εις την Ασίαν·» λόγος ο οποίος άφηνε να υπονοηθεί μελετώμένη συμφορά διά την ανθούσαν Ελληνικήν πόλιν του Σμυρναϊκού κόλπου. Επανερχόμενος εις το προσφιλές του θέμα της συμφωνίας με την Ελληνικήν κυβέρνησιν περί της ανταλλαγής πληθυσμών, εσύστησεν εις τους βουλευτάς να έχουν εμπιστοσύνην εις την κυβέρνησιν και να μη φέρουν το ζήτημα εις την Βουλήν.
Εις τους βουλευτές δεν απέμενεν άλλο παρά να φέρουν το ζήτημα εις την Βουλήν εν είδει διαμαρτυρίας. Σχετική έγγραφος ερώτησις είχεν υποβληθεί διά του προεδρείου τη 18η Ιουνίου.
Η συζήτησις έγινε τη 23η Ιουνίου κατά την μεσημβρινή συνεδρίαν· ήσαν παρόντες ο Μ. Βεζύρης και ο υπουργός των Εσωτερικών. Επηκολούθησεν εκείνο το οποίο προβλέπετο. Η αίθουσα απετέλει πανδαιμόνιον.
Ο διαμωνιώδης θόρυβος έπαυσε φυσικώς, άμα ανήλθε το βήμα ο Ταλάτ. Είπεν ότι η μετανάστευσις ήρχισε από την Θράκην, όπου οι Έλληνες εφοβούντο αντεκδικήσεις διά τας υπερβασίας τας οποίας διέπραξαν κατά των Μουσουλμάνων. «Η αυτή κατάστασις προήλθεν, είπε, και εις τον νομόν του Αϊδινίου, όπου εις τινά μέρη έγιναν φόνοι και λεηλασίαι· μέτρα κατά του μποϋκότ ελήφθησαν· υπάλληλοι επαύθησαν· καταδιώξεις ποινικαί γίνονται· αλλ’ η κυβέρνησις δεν δύναται να εκδιώξη τους εγκατασταθέντες εις Χριστιανικάς συνοικίας πρόσφυγας· ως εκ τούτου, αι δύο κυβερνήσεις κατήρτισαν επιτροπάς προς ανταλλαγήν των κτημάτων των εκατέρωθεν μεταναστευσάντων, καθώς κι εκείνων οι οποίοι θα μεταναστεύσουν βραδύτερον εκουσίως.»
Οι λόγοι του υπουργού επεδέχοντο απάντησιν· ήθελε να απαντήση ο προαγορεύσας· εζήτησαν επίσης τον λόγον και οι άλλοι εκ των συνυπογραψάντων την επερώτησιν· ο πρόεδρος επέμενεν ότι εις την ερώτησιν δεν ηδύνατο να δοθή έκτασις επερωτήσεως; η αίθουσα είχε λάβη όψιν απειλητικήν, εν μέσω δε του πανδαιμονίου ηκούσθη ο πρόεδρος ερωτών αν θεωρείται επαρκής η συζήτησις και απαγγέλων ότι αυτή εθεωρήθη αρκετή διά «μεγάλος πλειονοψηφίας». Συγχρόνως διέταξε διάλειμμα ενός τετάρτου προς κατεύνασιν των πνευμάτων. Εκείνην την στιγμήν ο Σουδής (Λαζιστάν) είχε λάβη τον Φύτον (Καλλιπόλεως) από τον λαιμό, ο Σεΐδ εφώναζε «μη κάμνετε έτσι, θα σας σφάξουν όλους», ο δε Χαϊδάρ (Μαγνησίας) επέσειεν από τη θέσιν του γραμματέως διάφορα έγγραφα, φωνάζων ότι εκράτει τα πειστήρια των υπό των Ελλήνων διαπραχθέντων δήθεν κακουργημάτων.
Μετ’ ολίγας ημέρας ελήφθη διά του ταχυδρομείου φάκελλος περιέχων ικετευτικήν αναφοράν της πόλεως των Βουρλών προς τον Ταλάτ. Η αναφορά ήρχιζε με την προσφώνησιν «Ευεργέτα», ο δε Μητροπολίτης Εφέσου, γράφων τη 28η Ιουνίου, έδιδε την εντολήν να υποβληθή αυτή εις τον υπουργόν. Επεδόθη συνεδριαζούσης της Βουλής. Μετά 2-3 μέρας, απήντησε· «οι Βουρλιώται έχουν δίκαιον· έδωσα τις δεούσας διαταγάς· δε θα πειραχθεί κανείς.»
Parliamentary Exchange
Listen to what transpired in the Ottoman Parliament on 18 June (1 July) 1914, as the Ottoman Greek MPs –esp. Em. Emmanuelidi– called upon Talaat Pasha to explain himself and the persecutions in Phocaea and other coastal areas.
[The exchange is translated from the Ottoman Turkish and found in Dr. Emre Erol’s book “The Ottoman Crisis in Western Anatolia”]
Celâl Bayar
Celâl Bayar was at the time the Izmir leader of the governing Committee of Union and Progress party. Much later, he became the 3rd President of the Republic of Turkey.
Eşref Kuşçubaşı
Eşref Kuşçubası was a top-ranking member of the C.U.P.’s paramilitary organisation Teşkilat-i Mahsûsa, and the man behind many reconnaissance operations in Western Anatolia/Asia Minor
Emmanuil Emmanuelidis
Emmanuil Emmanuelidis was the Member of Parliament for the province of Aydın (where Phocaea and Smyrna belonged). He was an Ottoman Greek, elected with the C.U.P.
Talaat Pasha
Talaat Pasha was the Minister of Internal Affairs from 1913 until the end of WWI. Together with Enver and Cemal pashas, He was one of the “Three Pashas”, the triumverate that essentially ruled the Ottoman Empire at the time.
